Παρασκευή Αρωμάτων στην Αρχαία Κύπρο:
Αμαθούντα και Πύργος (Pyrgos-Mavroraki)
🏺 Η Κύπρος, ήδη από τη 2η χιλιετία π.Χ., ήταν γνωστή για την παραγωγή αρωμάτων και αρωματικών ελαίων, με σημαντικά κέντρα στην Αμαθούντα και κυρίως στον Πύργο (Μαυροράχη), κοντά στη Λεμεσό. Εκεί ανακαλύφθηκε το αρχαιότερο οργανωμένο εργαστήριο παρασκευής αρωμάτων στον κόσμο, που χρονολογείται περίπου στο 2000 π.Χ. (Μέση Εποχή του Χαλκού).
pyrgos-mavroraki.euexarc.net.
Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών εντοπίστηκαν:
ειδικές περιοχές για την παραγωγή αρωμάτων, με τεχνολογίες όπως έκχυση (maceration), απόσταξη (distillation) και βρασμό
πήλινες συσκευές τύπου ἀμβυξ (alembic) δομημένες από τέσσερα μέρη, οι οποίες ήταν ικανές να υποστηρίξουν υψηλές θερμοκρασίες powerofplantoils.blogspot.comperfumecypark.orgpyrgos-mavroraki.eu.
🧪 Τι χρησιμοποιούσαν για να φτιάξουν τα αρώματα;
Οι αρχαίοι Κύπριοι χρησιμοποιούσαν τοπικά και εισαγόμενα υλικά και είχαν αναπτύξει πολύ εξελιγμένες τεχνικές για την εποχή.
🔹 Βάση:
-
Ελαιόλαδο: Χρησιμοποιούνταν ως βασικό μέσο (φορέας) για τα αρώματα.
🔹 Αρωματικά Φυτά και Ρητίνες:
-
Δάφνη
-
Μυρτιά
-
Κόλιανδρο
-
Κυπαρίσσι
-
Δεντρολίβανο
-
Πεύκο (ρητίνη)
-
Λεβάντα
-
Ροδόνερο ή ροδοπέταλα
-
Λάβδανο (ρητίνη από το φυτό λαδανιά ή κistus)
-
Εισαγόμενα, όπως: μύρο, κανέλα
🔹 Τρόπος Παρασκευής:
-
Έκχυση (έγχυση): Τα φυτά θερμαίνονταν απαλά μέσα σε ελαιόλαδο για να απελευθερώσουν τα αρωματικά τους έλαια.
-
Απόσταξη: Έχουν βρεθεί πήλινες συσκευές που δείχνουν πρώιμη μορφή απόσταξης – μια τεχνολογία εντυπωσιακή για την εποχή.
Τα αρώματα, συχνά αποθηκευμένα σε μικρά αδιαφανή ή ημιδιαφανή δοχεία, φαίνεται πως προορίζονταν όχι μόνο για τοπική κατανάλωση, αλλά και για εξαγωγή — π.χ. στη Μινωική Κρήτη και την Αίγυπτο paphos.iliosspa.comtastecyprus.com.
Ιστορικό και Θρησκευτικό Πλαίσιο: Αμαθούντα και Αφροδίτη
Η Αμαθούντα ήταν μία από τις αρχαίες βασιλικές πόλεις της Κύπρου, με σημαντικό ιερό αφιερωμένο στην Αφροδίτη, δεύτερο σε σημασία μόνο μετά την Πάφο Βικιπαίδεια.
Τα αρώματα στην περιοχή θεωρούνταν ιερά και συνδεδεμένα με λατρευτικές τελετές, περιλαμβάνοντας χρήση σε ναούς, προσφορές και ταφικά έθιμα museicapitolini.orgtastecyprus.com.
4. Αποκατάσταση και Δημόσια Παρουσίαση
Έγιναν αναλύσεις σε πήλινες φιάλες και υπολείμματα, και αναγνωρίστηκαν τα εκχυλίσματα Cyprus Mail ArchiveABCtastecyprus.com.
Στα Musei Capitolini στη Ρώμη παρουσιάστηκε έκθεση με πάνω από 100 αρχαιολογικά ευρήματα από τον Πύργο, συμπεριλαμβανομένων και αρωμάτων που αναπαρασκευάστηκαν με τεχνικές πειραματικής αρχαιολογίας museicapitolini.org+1.
Προτεινόμενη Βιβλιογραφία για την Τάξη
-
Lentini, A. & Belgiorno, M.R. (2000–2003). Εκθέσεις ανασκαφών στον Πύργο-Mavroraki, ΙΤΑΒ-CNR & Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου pyrgos-mavroraki.euexarc.net.
-
Cyprus Perfumery Theme Park – Πρωτόκολλο πειραματικής αρχαιολογίας για παραγωγή αρωμάτων perfumecypark.org+1.
-
“Ancient perfumery found in Pyrgos” — Cyprus Mail (2005), περιγραφές ευρημάτων αρωμάτων και υλικών Cyprus Mail ArchiveABC.
-
“Cyprus: The oldest perfumes in the world” — περιγραφές για τα αρώματα και την εξαγωγή τους paphos.iliosspa.com.
-
“Resurrecting the Scents of Ancient Cyprus” — Atlas Obscura, αναπαραγωγή αρχαίων αρωμάτων και σύνδεση με σύγχρονο αρωματοποιό πάρκο Atlas Obscura.
-
“The perfumes of Aphrodite and the secret of oil” — έκθεση στα Musei Capitolini museicapitolini.org+1.
-
Wikipedia – “Amathus” (Αμαθούντα) για το ιστορικό και θρησκευτικό πλαίσιο Βικιπαίδεια.
Αρωματοποιοί της Αμαθούντας
Υλικά:
-
Ελαιόλαδο ή αμυγδαλέλαιο (βάση)
-
Αποξηραμένα ροδοπέταλα ή ροδόνερο
-
Κανέλα σε σκόνη ή ξυλάκι
-
Δεντρολίβανο / δάφνη / μυρτιά (αποξηραμένα ή φρέσκα)
-
Μικρά γυάλινα μπουκαλάκια με καπάκι
Οδηγίες:
-
Βάζουμε στο μπουκαλάκι λίγο λάδι.
-
Προσθέτουμε ροδοπέταλα και ένα κομματάκι κανέλα ή λίγο δεντρολίβανο.
-
Κλείνουμε καλά και το αφήνουμε να “αρωματιστεί” για 2-3 μέρες (ή περισσότερο).
Συζήτηση:
-
Στην Αμαθούντα και στον Πύργο υπήρχαν αρωματοποιεία πριν 4000 χρόνια.
-
Τα αρώματα τα πρόσφεραν στους θεούς, αλλά και για καλλωπισμό.
🧴 Συνταγή Απλού Αρχαίου Τύπου Αρώματος
Για δραστηριότητα στην τάξη (χωρίς αλκοόλ ή τοξικά υλικά)
🌼 Υλικά:
-
1 φλιτζάνι ελαιόλαδο εξαιρετικά παρθένο
-
2 κουταλιές της σούπας αποξηραμένη λεβάντα
-
1 κουταλιά δεντρολίβανο (αποξηραμένο ή φρέσκο)
-
1 κουταλιά φύλλα δάφνης θρυμματισμένα
-
1 κουταλάκι ρητίνη πεύκου (προαιρετικά)
-
Γυάλινο βαζάκι με καπάκι
-
Ύφασμα ή τούλι για φιλτράρισμα
🛠️ Οδηγίες:
-
Τοποθετήστε όλα τα αρωματικά υλικά στο γυάλινο βάζο.
-
Ρίξτε ελαιόλαδο μέχρι να καλυφθούν όλα τα υλικά.
-
Κλείστε καλά και αφήστε το σε ζεστό μέρος (όχι απευθείας στον ήλιο) για 5–7 ημέρες, ανακινώντας ελαφρά καθημερινά.
-
Φιλτράρετε το μείγμα με τούλι ή φίλτρο καφέ και φυλάξτε το καθαρό λάδι σε μικρότερο μπουκάλι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου