Ιστορία με πολλούς πρωταγωνιστές...

Τα πιθάρια της Αμαθούντας

Τον Μάρτιο του 1862,

ο Γάλλος αρχιτέκτονας Edmond Duhmoit επισκέφθηκε τον αρχαιολογικό χώρο στη Λεμεσό.

Τρία χρόνια αργότερα ο Γάλλος αρχιτέκτονας τα είχε καταφέρει. Αφού εξασφάλισε σχετική «άδεια» από τις οθωμανικές αρχές ξεκίνησε τη διαδικασία μεταφοράς του στη Γαλλία.

Χρειάστηκαν δεκαέξι ημέρες για να μετακινηθεί το γιγαντιαίο πιθάρι και μία γαλλική κυβερνητική φρεγάτα για να μεταφερθεί στη Γαλλία.

Έκτοτε, κοσμεί το Μουσείο του Λούβρου. ...

https://www.mixanitouxronou.com.cy/arxaiotita/to-gigantieo-pithari-tis-amathountas-pou-arpaxe-enas-gallos-architektonas-apo-ti-lemeso-ke-kosmi-pleon-to-louvro-giati-theorite-monadiko-ston-kosmo/

Διαβάστε όλο το άρθρο: http://www.mixanitouxronou.com.cy/arxaiotita/to-gigantieo-pithari-tis-amathountas-pou-arpaxe-enas-gallos-architektonas-apo-ti-lemeso-ke-kosmi-pleon-to-louvro-giati-theorite-monadiko-ston-kosmo/

Παλαιολιθική Εποχή

Παλαιολιθική Εποχή:

Περιλαμβάνει την παλαιότερη φάση της ανθρώπινης ιστορίας, γνωστή και ως εποχή του Λίθου.
Οι άνθρωποι ήταν κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες και ζούσαν σε μικρές, νομαδικές ομάδες.
Σημαντική ανακάλυψη ήταν η χρήση της φωτιάς.

Ζωγραφική με κάρβουνο

10,600 π.Χ.

ΑΚΡΩΤΗΡΙ-ΑΕΤΟΚΡΕΜΝΟΣ

Βρέθηκαν οστά ιπποπόταμου, πτηνών και λίθινων εργαλείων.

Αιωνόβια Ελιά: 1974

Μουτταγιάκα 1960

Μουτταγιάκα 1974

Παραγωγή εικόνας με chat GPT

Μια καλλιτεχνική ιστορική εικόνα που δείχνει

Έλληνες της Κύπρου το 1974,
να ετοιμάζονται για αποστολή,
κάτω από μια αιωνόβια ελιά,
με φόντο το κυπριακό τοπίο (ξεροί λόφοι, φως καλοκαιριού, ελληνική μεσογειακή ατμόσφαιρα),
σε ύφος πίνακα ζωγραφικής (όχι βίαιο ή πολεμικό, αλλά με ιστορικό και συγκινητικό χαρακτήρα).

Μουτταγιάκα 1975

Μουτταγιάκα 1980

Μουτταγιάκα 1995

"Τα χωράφια ερήμωσαν για λίγο… Άνθρωποι έφυγαν, πολλοί δε γύρισαν, ήρθαν άλλοι. Που περίμεναν και αυτοί να φύγουν... "

Μουτταγιάκα 2025

ΚΑΣΤΡΟ ΚΟΛΟΣΣΙΟΥ

Χρήσιμες συνδέσεις:

Εργασίες μαθητών:
Α Δημοτικό

ΚΑ΄ Δημοτικό Λεμεσού: Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα στην Ιστορία της Κύπρου: Φραγκοκρατία

Δέντρα που αφηγούνται (8 Μύθοι της Κύπρου)

🎥 Eπεισόδιο 08: Δέντρα που αφηγούνται Περιπλανηθείτε μέσα από τους μύθους των αιωνόβιων δέντρων της Κύπρου. Αυτοί οι σιωπηλοί φρουροί φυλάσσουν μνήμες χιλιετιών, συνδέοντας τον μύθο με τις ρίζες που τους τρέφουν. Θεωρούμενα ζωντανά μνημεία, παραμένουν οι ακλόνητοι μάρτυρες του πλούσιου παρελθόντος του νησιού.

Στο χωριό Αγγλισίδες της επαρχίας Λάρνακας υπάρχει μια αιωνόβια ελιά που φυτεύτηκε την εποχή της Φραγκοκρατίας , γι’ αυτό ονομάζεται Φραγκοελιά. Η ηλικία της είναι περίπου 700 έτη και στο εσωτερικό του κορμού της χωράει ένα διπλό κρεβάτι.https://kykpee.org/

Τα δέντρα «Μνημεία της Φύσης» είναι δέντρα μεγάλης ηλικίας, που έχουν καταφέρει να επιβιώσουν δια μέσου των αιώνων συνδυάζοντας την ύπαρξη τους με πολλά σημαντικά ιστορικά γεγονότα. Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω αλλά και το σεβασμό που έχουν επιδείξει για την προστασία τους δεκάδες γενεές πριν από εμάς, αναγνωρίζουμε την υποχρέωση που έχουμε για να τα προστατέψουμε και να τα διατηρήσουμε ως στοιχεία της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς μας.

Ser	Λατινικό όνομα	Τοποθεσία	Owner Ιδιοκτ.	Gbh/ m	H.	Ηλικία	Remarks
1.	1. Olea europaea	Profitis Elias – Προφήτης Ηλίας (Λυθροδόντα )	Τμήμα Δασών *Δ.Π.Λ.Λ.Α.*	4.82	6 m	400	522537-3865642 , 674m

ΤΜΗΜΑ ΔΑΣΩΝ

πληροφοριακό κείμενο

Μια ελιά διηγείται

Είμαι η ελιά του Σωτήρη, του Χασάν, η καλή χώστρα, η ευλογία του χωραφκιού, το μνημείο της φύσης, η αιωνόβια ελιά της περιοχής.

1600

Ρίζωσα κοντά στη γη του Άμαθου, κοντά στο ποτάμι, πίσω από το λόφο, εκεί που δεν έρχονταν οι πειρατές… Οι ρίζες μου είναι μέσα στα χαλάσματα, στις πέτρες του αρχαίου βασιλείου.

1661

https://24glo.com/en/cy/map/history-1500.html

Πριν 400 χρόνια εδώ στον ελαιώνα, έκαναν ευχές να ριζώσουμε βαθιά και να μη φοβηθούμε τη ξηρασία και ό,τι φέρει η θάλασσα. Με καλλιέργησαν άνθρωποι με λιτά ρούχα και σκασμένα από τον ήλιο πρόσωπα. Αν και τους βάραιναν οι φόροι , το φθινόπωρο ξεχνούσαν τη φτώχεια τους και μάζευαν χαρούμενοι τις ελιές μου. Το 1878 κάποιοι χάρηκαν, σε κάποιους δεν άρεσε οι αλλαγή αλλά η φτώχια συνέχισε. Οι άνθρωποι βασίζονταν στη γη και στα ζώα τους. Ήξεραν ότι ήμασταν πολύτιμα δέντρα και μας καταμέτρησαν μαζί με τους ελιόμυλους της περιοχής. Ο ποταμός και τα δέντρα ήταν ευλογία για όλους.

Το 1881 η Μουτταγιάκα είχε περίπου 130 κατοίκους. Οι περισσότεροι ήταν Μουσουλμάνοι, αφού το χωριό είχε τουρκική κοινότητα από τα χρόνια της Οθωμανικής περιόδου. Στο χωριό υπήρχε τζαμί, και μερικές οικογένειες Χριστιανών Ορθοδόξων ζούσαν κοντά.
Οι κάτοικοι καλλιεργούσαν σιτάρι, ελιές, χαρούπια και αμπέλια. Είχαν κατσίκες, πρόβατα και γαϊδούρια.

Κοντά ήταν ο Άγιος Τύχωνας, μικρό χωριό, με περίπου 72 κατοίκους, όλοι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Ήταν κοντά στη θάλασσα και κοντά στα αρχαία ερείπια της Αμαθούντας, μιας παλιάς κυπριακής πόλης. Οι άνθρωποι καλλιεργούσαν αμπέλια, ελιές και δημητριακά. Φρόντιζαν ζώα για γάλα και κρέας.

Ο Πύργος είχε γύρω στους 187 κατοίκους και ήταν γνωστός για τη γεωργία του. Οι κάτοικοι καλλιεργούσαν ελιές, λεμονιές και πορτοκαλιές. Παρήγαν κρασί και λάδι. Το χωριό είχε και μικτό πληθυσμό, δηλαδή Χριστιανούς και Μουσουλμάνους, που ζούσαν δίπλα δίπλα.

Άκουσα πολλά από τους περαστικούς για το δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα αντάρτικα τραγούδια, τον απελευθερωτικό αγώνα, φωνές, πυροβολισμούς, άνεμους, σιωπή.

Τα χωράφια ερήμωσαν για λίγο… Άνθρωποι έφυγαν, πολλοί δε γύρισαν, ήρθαν άλλοι. Που περίμεναν και αυτοί να φύγουν.

Τα χρόνια πέρασαν, άσφαλτος, ηλεκτρισμός, φως, τουρισμός, ξενοδοχεία… Όλες αυτές οι αλλαγές ήταν όπως τον ξεροπόταμο που έρχεται πάλι ορμητικός…

---------------------------------

1. Ποια είναι η αφηγήτρια της ιστορίας;

2. Πού βρίσκεται η ελιά;

3. Τι σημαίνουν οι λέξεις/φράσεις:

o Αιωνόβια

o μνημείο της φύσης

4. Ποιες σημαντικές ιστορικές περίοδοι ή γεγονότα αναφέρονται στο κείμενο;

5. Πώς αλλάζει η ζωή των κατοίκων της περιοχής μέσα στους αιώνες;

6. Αν ήσουν εσύ η ελιά, ποιο γεγονός ή συναίσθημα θα ήθελες να προσθέσεις στην αφήγησή σου;

Χάρτες της Κύπρου

Οθωμανική Περίοδος στην Κύπρο (1571–1878)

1571
Οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν την Κύπρο από τη Βενετία
Η Κύπρος γίνεται Οθωμανική επαρχία.

Τα χωριά και οι πόλεις αρχίζουν να καταγράφονται για φόρους και διαχείριση.

1598

1600 – 1700

Τα χωριά αναπτύσσονται κυρίως με γεωργία και κτηνοτροφία.

Οι κάτοικοι παράγουν σιτάρι, ελιές, αμπέλια, εσπεριδοειδή.

Η θάλασσα γύρω από την Κύπρο έχει πειρατές, που επιτίθονται σε πλοία και παράκτιες περιοχές.

1600

1661

1700 – 1800

Οι Οθωμανοί συνεχίζουν τη διοίκηση με φορολόγηση και στρατιωτικούς διοικητές.

Τα παραθαλάσσια χωριά μαθαίνουν να προστατεύουν τα πλοία και τις σοδειές τους από πειρατές.

Τα μικρά πλοία χρησιμοποιούνται για ψάρεμα και εμπόριο στη Μεσόγειο.

1878

Το νησί περνά στη Βρετανική διοίκηση, ενώ τυπικά ανήκει ακόμα στον Σουλτάνο.

Οι κάτοικοι συνεχίζουν τις συνήθειες τους, αλλά τώρα υπάρχουν Βρετανοί διοικητές και νέοι νόμοι.

1882

https://24glo.com/en/cy/map/history-1500.html

Κύπρος 1881

📚 Λίγα λόγια για την Κύπρο το 1881

Το νησί διοικούνταν από τους Άγγλους, αλλά ανήκε ακόμα τυπικά στον Σουλτάνο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Οι Ελληνοκύπριοι ήθελαν ένωση με την Ελλάδα, ενώ οι Τουρκοκύπριοι ήθελαν να κρατήσουν τα δικαιώματά τους.
Η ζωή στα χωριά συνέχιζε με γεωργία, κτηνοτροφία και εμπόριο προϊόντων.

Το 1881 η Κύπρος περνούσε μια μεγάλη αλλαγή. Μόλις λίγα χρόνια πριν, το 1878, το νησί είχε περάσει από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στη Βρετανική Διοίκηση. Οι κάτοικοι συνέχισαν να ζουν στα χωριά τους, αλλά τώρα υπήρχαν νέοι κανόνες, φόροι και απογραφές για να μετρηθεί ο πληθυσμός.

🕰️ Η εποχή εκείνη

Το 1881 η ζωή δεν ήταν πάντα ήσυχη. Οι άνθρωποι ήταν φτωχοί και οι φόροι πολλοί. Πολλοί δυσκολεύονταν να πληρώσουν ή να καλλιεργήσουν τη γη τους. Όμως οι κάτοικοι των χωριών της Λεμεσού ζούσαν απλά και εργατικά, βασισμένοι στη γη και στα ζώα τους.

🏡 Τα χωριά Μουτταγιάκα, Άγιος Τύχωνας και Πύργος Λεμεσού το 1881

🌿 Μουτταγιάκα

Το 1881 η Μουτταγιάκα είχε περίπου 130 κατοίκους. Οι περισσότεροι ήταν Μουσουλμάνοι, αφού το χωριό είχε τουρκική κοινότητα από τα χρόνια της Οθωμανικής περιόδου. Στο χωριό υπήρχε τζαμί, και μερικές οικογένειες Χριστιανών Ορθοδόξων ζούσαν κοντά.
Οι κάτοικοι καλλιεργούσαν σιτάρι, ελιές, χαρούπια και αμπέλια. Είχαν κατσίκες, πρόβατα και γαϊδούρια. Το νερό ερχόταν από μικρές πηγές και ρυάκια.

🌊 Άγιος Τύχωνας

Ο Άγιος Τύχωνας ήταν μικρό χωριό, με περίπου 72 κατοίκους, όλοι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Ήταν κοντά στη θάλασσα και κοντά στα αρχαία ερείπια της Αμαθούντας, μιας παλιάς κυπριακής πόλης. Οι άνθρωποι καλλιεργούσαν αμπέλια, ελιές και δημητριακά, και φρόντιζαν ζώα για γάλα και κρέας.

🌾 Πύργος Λεμεσού

Ο Πύργος είχε γύρω στους 187 κατοίκους και ήταν γνωστός για τη γεωργία του. Οι κάτοικοι καλλιεργούσαν ελιές, λεμονιές και πορτοκαλιές, και παρήγαν κρασί και λάδι. Το χωριό είχε και μικτό πληθυσμό, δηλαδή Χριστιανούς και Μουσουλμάνους, που ζούσαν δίπλα δίπλα.

1881 (Ελαιώνες και ελιόμυλος στη Μουτταγιάκα )

https://kitchener.hua.gr/el

Ερωτήσεις:

Ποιο ήταν το πιο μεγάλο χωριό ανάμεσα στη Μουτταγιάκα, τον Άγιο Τύχωνα και τον Πύργο Λεμεσού;
Ποιο χωριό είχε κυρίως Μουσουλμάνους και υπήρχε τζαμί;
Σε ποιο χωριό ζούσαν όλοι Χριστιανοί Ορθόδοξοι και ήταν κοντά στην Αμαθούντα;
Ποιοι τύποι δέντρων υπήρχαν στον Πύργο Λεμεσού και τι παρήγαν οι κάτοικοι;
Ποια ήταν τα κοινά ζώα που κρατούσαν οι κάτοικοι των τριών χωριών;